فهرست مطالب
کجی کشکک زانو یک اختلال شایع است که در آن استخوان کشکک زانو به طور مستقیم در شیار تروکلئار (شیار انتهای استخوان فمور) حرکت نمی کند و به طرفین منحرف می شود. این عارضه معمولاً در اثر استفاده ی بیش از حد از مفصل زانو، آسیب های ورزشی و یا ضربه ایجاد می شود. در بیشتر موارد، کشکک زانو به سمت خارج پا منحرف می شود، اما احتمال انحراف به سمت داخل نیز وجود دارد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روش های درمانی کجی کشکک زانو خواهیم پرداخت.
علائم کجی کشکک زانو
علائم شایع کجی کشکک زانو شامل موارد زیر است:
- درد و تورم: درد و تورم در جلوی زانو که با فعالیت هایی مانند چمباتمه زدن، پریدن، زانو زدن، دویدن و پایین رفتن از پله تشدید می شود.
- احساس تق تق و سایش: احساس تق تق کردن، سایش یا گیر کردن زانو هنگام خم کردن آن.
- احساس خالی کردن زانو: این احساس ممکن است باعث کاهش ثبات و اعتماد به نفس در حرکت شود.
- دررفتگی کشکک: در موارد شدید، کشکک زانو ممکن است دررفته و باعث درد شدید و عدم توانایی در خم و راست کردن زانو یا راه رفتن شود.
این عارضه بیشتر در خانم ها و ورزشکاران شایع است و می تواند به دلیل آرتروز مفصل زانو در افراد مسن نیز بروز کند.
علل کجی کشکک زانو
کجی کشکک زانو عمدتاً در اثر فشار زیاد بر مفصل زانو، خصوصاً هنگام چرخیدن در فعالیت های ورزشی، ایجاد می شود. عوامل خطر شامل:
- ضعف عضلات ران (چهارسر): عضلات چهارسر ضعیف ممکن است نتوانند به درستی کشکک را در محل خود نگه دارند.
- عدم تعادل قدرت بین عضلات چهارسر و همسترینگ: تعادل نادرست بین این دو گروه عضلانی می تواند به ناپایداری کشکک منجر شود.
- سفتی یا شل بودن بیش از حد تاندون ها، عضلات و رباط ها: این وضعیت ها می توانند حرکت صحیح کشکک را مختل کنند.
- اضافه وزن: وزن زیاد فشار اضافی بر مفصل زانو وارد می کند.
- چرخش رو به داخل زانوها یا زانوی ضربدری: این مشکلات ساختاری می توانند به کجی کشکک منجر شوند.
- صافی کف پا: صافی کف پا می تواند باعث تغییرات در مکانیک زانو شود.
- زاویه Q زیاد: زاویه Q (زاویه بین ران و ساق در هنگام صاف بودن زانو) زیاد می تواند خطر کجی کشکک را افزایش دهد.
- مشکلات ساختاری زانو: مشکلاتی مانند عمق کم شیار تروکلئار می توانند به انحراف کشکک منجر شوند.
تشخیص کجی کشکک زانو
تشخیص کجی کشکک زانو ممکن است دشوار باشد، زیرا علائم مختلفی می توانند با علائم مشابه، مفصل زانو را درگیر کنند. در برخی موارد، شواهد ظاهری زیادی برای کجی کشکک وجود ندارد، مگر اینکه کشکک به طور کامل درگیر شده باشد. برای تشخیص این مسئله، پزشک شما ابتدا معاینه فیزیکی انجام خواهد داد و زانوی شما را در موقعیت های مختلف خم و راست می کند. او ممکن است راه رفتن، چمباتمه زدن، ایستادن و نشستن شما را بررسی کند و سپس ممکن است برای شما گرافی یا اسکن MRI تجویز کند تا علل احتمالی دیگر بررسی شوند. برخی از پزشکان از وسیله ای برای اندازه گیری زاویه بین فمور و تیبیا (زاویه Q) استفاده می کنند. اما لازم به ذکر است که در تحقیقات برخی، مقدار طبیعی این زاویه برای افراد مختلف تفاوت زیادی دارد و رابطه واضحی بین این زاویه و علائم درد وجود ندارد.
درمان کجی کشکک زانو
درمان کجی کشکک زانو شامل روش های خانگی، فیزیوتراپی و در برخی موارد عمل جراحی است. روش های خانگی عبارتند از:
- استراحت و کاهش سطح فعالیت: استراحت کردن و کاهش فعالیت های فیزیکی می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
- تمرینات کششی و تقویتی: انجام تمرینات کششی و تقویتی به منظور تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود انعطاف پذیری می تواند مؤثر باشد.
- استفاده از بریس های انعطاف پذیر زانو: بریس های مخصوص می توانند به تثبیت زانو و کاهش درد کمک کنند.
- نوارپیچی: استفاده از نوار کینزیو (کینزیولوژی) یا تکنیک مک کانل برای کمک به تثبیت کشکک و کاهش درد.
- استفاده از کفش مناسب: کفش های مناسب با حمایت خوب از قوس پا می توانند به بهبود مکانیک زانو کمک کنند.
- کاهش وزن: کاهش وزن اضافی می تواند فشار روی مفصل زانو را کاهش دهد.
- داروهای مسکن بدون نسخه: استفاده از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، استامینوفن و آسپرین می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
روش RICE (استراحت، یخ، فشار و بالا نگه داشتن) نیز روشی مناسب برای شروع درمان خانگی است. پس از دردناک شدن زانو یک دوره به طور کامل استراحت کرده و تنها پس از بهبودی به فعالیت های قبلی خود ادامه دهید. در صورت احساس درد مجدداً فعالیت های خود را کاهش دهید؛ در غیر این صورت ممکن است عارضه ی شما تشدید شود.
پیشگیری از کجی کشکک زانو
یک درمانگر خوب به شما خواهد گفت که چه کارهایی را انجام دهید. اگر در عرض چند ماه احساس بهبودی نداشتید ممکن است مشکل دیگری وجود داشته باشد که درد شما را تشدید می کند از جمله:
- استفاده از کفش های سفت و نامناسب
- عدم اصلاح صافی کف پا
- ضعف یا گرفتگی عضله در نقاط دیگر بدن
- انجام بیش از حد تمرینات و یا فعالیت های روزانه ی بیش از حد
- پیشگیری از کجی کشکک زانو
بهترین دکتر درمان کجی کشکک زانو
تاخیر در مراجعه به پزشک می تواند پروسه درمانی کجی کشکک زانو شما را سخت تر کند. داشتن یک پزشک مطمئن با عملکرد خوب می تواند خیال بیماران را بابت کیفیت خود عمل، نتیجه آن و کم شدن عوارض عمل راحت کند. شما برای درمان کجی کشکک زانو می توانید به دکتر مصطفی شاهرضایی جراح زانو و استاد تمام دانشگاه مراجعه کنید تا ایشان با بهره گرفتن از جدیدترین متدهای روز دنیا و تجربه زیاد خود به درمان شما بپردازند. در صورت داشتن هرگونه سوال در ارتباط با کجی کشکک زانو یا سایر مشکلات می توانید از ایشان مشاوره بخواهید و از روش های درمانی متنوع ایشان استفاده ببرید.