مفصل زانو به عنوان پیچیده ترین مفصل بدن در معرض آسیب دیدگی های متعددی از جمله پارگی تاندون، رباط صلیبی، مینیسک و… قرار دارد. چنانچه شدت این آسیب دیدگی ها بسیار بالا باشد و روش های غیر جراحی و کمتر تهاجمی نتایج مطلوبی در فرآیند درمان نداشته باشند، جراحی تعویض مفصل زانو آخرین گزینه درمانی خواهد بود. در برخی موارد، پزشک متخصص اقدام به جراحی همزمان مفصل دو زانو می کند. در این مقاله قصد داریم به مزایا و معایب تعویض همزمان مفصل دو زانو بپردازیم. برای آشنایی بیشتر پیرامون این جراحی تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
چه کسانی کاندیداهای مناسبی برای جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو هستند؟
جراحی تعویض مفصل زانو در صورت تخریب شدید مفصل زانو انجام می شود. برخی از بیماران، از تخریب همزمان مفصل دو زانو رنج می برند. از این رو پزشک متخصص، جراحی تعویض مفصل زانو را برای هر دو زانو تجویز می کند. بسته به شرایط جسمانی بیمار و همچنین نظریه تیم پزشکی، تعویض مفصل دو زانو در دو جراحی متفاوت یا به طور همزمان انجام می شود. تنها برخی از بیماران کاندیداهای مناسبی برای جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو محسوب می شوند. از جمله شرایط های بیماران عبارتند از:
- بیمارانی که از سلامتی جسمانی مطلوب و قابل قبولی از نظر پزشک برخوردار هستند.
- بیمارانی که مبتلا به بیماری های خاص یا زمینه ای نباشند.
- بیمارانی که دارای اضافی وزن بیش از حد نباشند.
- بیمارانی که سابقه ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی یا ریوی نداشته باشند.
- بیمارانی که درد و ناراحتی زیادی از تخریب مفصل هر دو زانو تجربه می کنند و این درد در انجام فعالیت های عادی زندگی اختلال ایجاد کرده است.
- بیمارانی که در گروه سنی جوانی و میانسالی و حداقل کمتر از 75 سال قرار دارند.
- بیمارانی که در اثر ابتلا به عارضه آرتروز از منحرف و کج شدن هر دو زانو رنج می برند.
آمادگی های قبل از انجام جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو
پس از مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد و فلوشیپ زانو، پزشک پس از انجام معاینات بالینی لازم، نکات مهمی را تحت عنوان آمادگی های لازم پیش از جراحی را یادآور می شود. رعایت این نکات می تواند در موفقیت روند جراحی تأثیر بالقوه ای داشته باشد. در این بخش از مطلب به آمادگی های قبل از انجام جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو اشاره خواهیم داشت.
- آماده کردن نتایج تمامی آزمایش ها و عکس برداری های تجویز شده توسط پزشک
- مطلع کردن پزشک مربوطه از سوابق بیماری ها و مشورت پیرامون داروهای مصرفی
- بررسی تمامی مشکلات مربوط به دهان و دندان و رفع آن ها به منظور پیشگیری از عفونت بعد از جراحی
- خودداری از مصرف سیگار و مشروبات الکلی حدود 48 ساعت قبل تا زمان انجام جراحی
- حمام کردن یک روز قبل از جراحی
- اجتناب از خوردن و آشامیدن حداقل 8 ساعت قبل از انجام جراحی
جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو چگونه انجام می شود؟
برای انجام این جراحی، بیمار اغلب تحت بیهوشی عمومی و بسیار به ندرت تحت بی حسی موضعی توسط پزشک متخصص ارتوپد قرار می گیرد. در ابتدای جراحی، در بخش جلویی زانو برشی ایجاد می کنند تا دسترسی به مفصل داشته باشند. سپس با کشیدن عضلات اطراف زانو به سمت خارج، بخش ها و بافت های تخریب شده را به کمک ابزارهای مخصوص و اره تخلیه می کنند. در ادامه، پروتز مصنوعی از قبل آماده شده را در محل مفصل زانو قرار می دهند. پروتزها در جنس های آلیاژی یا پلاستیکی بنا به نظر پزشک متخصص انتخاب می شوند. همچنین در برخی موارد کل مفصل زانو و در مواردی دیگر بخشی از مفصل زانو تعویض می شود. پس از جاگذاری دقیق پروتز نسبت به تاندون ها و عضلات، آن را به کمک سیمان ارتوپدی در محل خود ثابت نگه می دارند. در انتها، محل برش یافته به کمک بخیه بسته می شود. این فرآیند در هر دو زانو طی یک جلسه جراحی انجام می شود.
مزایای جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو
افرادی که دارای شرایط لازم برای جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو هستند، به دلیل وجود برخی مزایا، تمایل به انجام این روش جراحی دارند. بیمار با مشکل مفصل زانوی تخریب شده، فوایدی متعددی از تعویض مفصل زانو به دست می آورد که مزایای جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو نیز به آن فواید اضافه می شود. از جمله ای مزایا و فواید عبارتند از:
- از بین رفتن درد و تورم ناشی از تخریب مفصل زانو
- بازتوانی مفصل زانو و افزایش دامنه حرکتی آن
- کوتاه تر شدن زمان بستری در بیمارستان به دلیل انجام همزمان دو جراحی در یک جلسه
- شرکت در جلسات فیزیوتراپی با هدف تقویت عضلات هر دو زانو تنها در یک دوره بازتوانی
- کاهش هزینه هایی جراحی، بیمارستان، دستمزد پزشک و همچنین داروها
- کوتاه تر شدن زمان مرخصی گرفتن از شغل مربوطه و بازگشت سریع به فعالیت های روزانه
معایب جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو
تمامی روش های جراحی در کنار مزایای به خصوص، دارای عوارض و معایبی نیز هستند. بیمارانی که کاندیدا برای جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو می شوند، بایستی اطلاع و آگاهی لازم از این معایب را داشته باشند. در ادامه مطلب به معایب جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو می پردازیم.
- استفاده از داروی بیهوشی با دوز قوی تر به دلیل طولانی تر بودن زمان انجام جراحی
- توانایی نداشتن برای راه رفتن پس از اتمام جراحی به دلیل درگیر شدن هر دو زانو
- از دست دادن خون بیشتر
مراقبت های بعد از جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو
جراحی تعویض مفصل زانو یکی از جراحی های تقریباً سخت و دشوار محسوب می شود و تعویض همزمان مفصل دو زانو، بر این دشواری خواهد افزود. پس از جراحی، بیمار بایستی به نکات بسیار مهمی تحت عنوان مراقبت های بعد از جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو توجه کافی داشته باشد. با رعایت این نکات، عوارض و مشکلات ناشی از جراحی به کمترین میزان خود می رسند و بیمار دوره نقاهت مطلوب تری سپری می کند. از جمله مراقبت های بعد از جراحی عبارتند از:
- پانسمان درست و منظم زخم روی زانوها
- مصرف تمامی داروهای ضد درد و ضد التهاب تجویز شده توسط پزشک
- استفاده از کمپرس های یخ برای کاهش تورم و التهاب ناشی از جراحی
- خشک نگه داشتن محل زخم تا یک هفته پس از جراحی
- استفاده از وسیله های کمکی مانند عصا و واکر برای جلوگیری از وارد شدن فشار بیشتر به زانو
- شرکت در جلسات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات زانو و افزایش قدرت حرکتی پاها
- اجتناب از رانندگی تا 2 ماه پس از جراحی
- داشتن یک برنامه غذایی سالم و حفظ وزن ایده آل
مراجعه به پزشک
در مطالب فوق به بررسی مزایا و معایب تعویض همزمان مفصل دو زانو و نحوه انجام این جراحی پرداخته شد. کوتاه بودن زمان بستری و کاهش هزینه های جراحی از جمله مزایا و نداشتن توانایی لازم برای راه رفتن در دوران نقاهت مهم ترین معایب این جراحی محسوب می شوند. دکتر مصطفی شاهرضایی متخصص ارتوپدی از دانشگاه علوم پزشکی تهران، تجربه و مهارت بالایی در جراحی تعویض مفصل زانو و جراحی رباط صلیبی زانو دارد. شما می توانید برای جراحی تعویض همزمان مفصل دو زانو به مطب دکتر شاهرضایی مراجعه کرده و از تخصص و تجربه ایشان در این زمینه بهره مند شوید. برای دریافت نوبت ویزیت با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل نمایید.