عصب مدیان (عصب میانی Median Nerve) در ناحیه مچ دست از زیر بافت همبندی مچ دست (لیگامان عرضی مچ یا فلکسور رتیناکولوم) و از روی استخوانهای مچ عبور میکنند، اگر به هر دلیلی این فضا تنگ شده باشد به این عصب فشار وارد شده و اختلالات حسی و حرکتی در انگشتان دست بروز میکند که به این بیماری سندرم کارپال تونل گفته میشود.
در این فضا (تونل کارپال) هشت تاندون سطحی و عمقی دست و تاندون بلند شست به همراه عصب مدین عبور میکنند.
هر عاملی که باعث کاهش اندازه تونل یا افزایش حجم بافتهای داخل تونل شود علائم بیماری را ایجاد میکند.
شیوع این بیماری در خانمهای خانهدار، آرایشگران، کاربران کامپیوتر، نگارگران، قصابها و مکانیکهای خودرو و رانندگان ماشینهای سنگین و بطور کلی کسانی که کار سنگین دستی انجام میدهند، بیشتر است.
از علل بیماری میتوان به: دیابت و بارداری و اختلالات تیروئید، شکستگیها، در رفتگیها، استئوفیتهای استخوانهای مچ، تومورها، کیستها و حرکات تکراری مچ و انگشتان اشاره نمود.
سندروم تونل کارپال معمولا به آهستگی و با علائمی مانند سوزش، خارش، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در کف دست و انگشتان، شروع می شود.
علائم این عارضه معمولا در طول شب شدید تر شده و خواب بسیاری از افراد مبتلا را مختل میکند. بسیاری از افراد احساس می کنند که برای رهایی از علائم، باید دست خود را تکان دهند.
با پیشرفت سندرم تونل مچ دست، علائم آن در طول روز پدیدار شده و معمولا هنگام در دست داشتن اجسام مانند یک کتاب سنگین و یا برس مو، شدید تر می شوند. اگر فشار همچنان روی عصب باقی بماند، می تواند منجر به ضعف در دست و بی حسی پایدار تری گردد. همچنین ممکن است اشیا را به طور غیر منتظره بیاندازند یا در گرفتن آن ها ضعیف باشند.
در مراحل اولیه بیماری، استفاده کردن از مچ بند طبی که با داشتن یک آتل فلزی محکم در درون آن باعث بیحرکتی نسبی مچ دست می شود به درمان کمک میکند. ضمنا گاهی پزشک معالج با استفاده از تزریق کورتیکواستروئید در درون کانال کارپ سعی در کاهش تورم درونی آن و درمان بیماری میکند.
در صورت عدم پاسخ به درمان غیر جراحی، پزشک از عمل جراحی استفاده میکند. در عمل جراحی رباط عرضی مچ دست پاره میشود تا به این وسیله فشار درون کانال مچ دستی کاهش یابد. این عمل جراحی با شکاف دادن کوچک پوست انجام میگردد.
در صورت عدم درمان مناسب و به موقع این بیماری، بتدریج فشار برروی عصب میانی بیشتر شده و در نهایت باعث بروز عوارض غیر قابل برگشت می شود. جراحی معمولا با بیحسی موضعی صورت میگیرد.
معمولا بعد از جراحی به بیمار توصیه میشود مچ دست خود را قدری بالاتر از سطح قلب نگه دارد تا ورم نکند، انگشتان دست را چند بار در روز و هر بار ده مرتبه جمع و باز کند، آرنج و شانه خود را مرتبا حرکت دهد و پانسمان را مطابق دستور پزشک تعویض نماید.
بخیه های جراحی معمولا 14-10 روز بعد خارج میشوند. بعضی از جراحان بعد از باز کردن بخیه بیمار را به فیزیوتراپ ارجاع میدهند. فیزیوتراپی میتواند به بیمار کمک کند تا حرکات مچ دست را بهتر انجام داده و درد احتمالی بیمار را کاهش میدهد.