علائم نقرس و روش های تشخیص آن

نقرس نوعی بیماری روماتیسمی رایج است که به دلیل تجمع بیش از حد اوریک اسید در بدن رخ می دهد. این بیماری در صورت عدم درمان می‌تواند عوارض بسیار جدی برای بیمار به همراه داشته باشد. آگاهی از علائم این بیماری در شناخت سریع این بیماری می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. با توجه به همین موضوع در این مقاله بر آن شدیم تا درباره علائم نقرس و روش های تشخیص آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

نقرس چیست؟

نقرس یک نوع بیماری آرتریت است که هر کسی را می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه می‌تواند باعث بروز حملات درد شدید و ناگهانی، تورم، قرمزی و التهاب و تحریک مفاصل و اغلب مفصل پایه انگشت بزرگ پا شود.

علائم نقرس

علائم نقرس ممکن است به صورت مرتب ظاهر شوند یا برای مدت کوتاهی از بین بروند و مجدد ظاهراً شوند. علائم و نشانه‌های نقرس معمولاً ناگهانی و در اغلب موارد در شب بروز می‌کنند.

معمولاً حمله نقرس به صورت ناگهانی بروز می کند. بیمار در نیمه‌های شب با احساس درد در انگشت بزرگ پا بیدار می شود. مفصل پایه انگشت بزرگ پا به اندازه ایی داغ، متورم و تحریک پذیر می شود که تحمل حتی یک فشار کوچک را ندارد. البته نقرس می‌تواند در مفصل های دیگر به جز مفصل انگشت پا نیز بروز کند. از دیگر مفاصلی که معمولاً درگیر می‌شوند می توان به مچ پا، زانو، ساعد، مچ دست و انگشتان دست اشاره کرد. محدود شدن دامنه حرکتی مفاصل، التهاب و قرمزی مفاصل از دیگر علائم نسبتاً رایج نقرس است.

عوامل خطر ساز ابتلا به نقرس

افزایش میزان اوریک اسید در بدن، احتمال بروز نقرس را افزایش می دهد. فاکتورهایی که باعث افزایش میزان این ماده در بدن می‌شوند، عبارتند از:

رژیم غذایی و تغذیه

یکی از عواملی که خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد خوردن غذاهایی سرشار از گوشت، غذاهای دریایی و نوشیدن مقادیر زیادی نوشیدنی‌های حاوی قند میوه است. مصرف الکل و آب جو هم خطر ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهد.

چاقی

اضافه وزن باعث می شود اوریک اسید بیش‌تری تولید شود. به همین دلیل کلیه‌ها زمان بیش‌تری را باید برای کم کردن میزان این ماده در بدن کنند.

برخی از بیماری ها

بیماری‌هایی مانند فشار خون بالای درمان نشده، بیماری‌های مزمن مانند دیابت، سندروم متابولیک و بیماری‌های قلبی و کلیوی می توانند احتمال ابتلا به بیماری نقرس را افزایش دهند.

مصرف برخی از داروها

مصرف داروهایی مانند مدرها یا دیورتیک‌های تیازیدی، دوز پایین آسپرین از دلایلی است که باعث افزایش میزان اوریک اسید در بدن می‌شود. علاوه بر این مصرف داروهایی مخصوص ضد پس زدن اعضا که برای بیماران پیوندی تجویز می‌شود هم در افزایش میزان این ماده در خون مؤثر است.

سن و جنسیت

بیماری نقرس غالباً در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. زیرا میزان اوریک اسید در ابتدا در بدن زنان کم‌تر است. اما بعد از یائسگی میزان این ماده در بدن زنان افزایش یافته و مقدار آن با مردان برابر می‌شود. به همین دلیل است که علائم و نشانه‌های این بیماری در زنان اغلب بعد از یائسگی خود را نشان می‌دهد.

سابقه خانوادگی ابتلا به نقرس

اگر دیگر اعضای خانواده به نقرس مبتلا باشند، فرد بیش‌تر در معرض ابتلا به نقرس قرار دارد.

تشخیص نقرس

در این بیماری معمولاً یک مفصل بدن درگیر می شود و درگیری هم زمان چند مفصل کمتر است. تشخیص این بیماری فقط باید توسط پزشک انجام شود. پزشک برای تشخیص قطعی این بیماری می‌تواند از آزمایش های زیر استفاده کند:

• آزمون مایع مفصل: از یک سرنگ برای کشیدن مایعات از درون مفصل فرد بیمار استفاده می شود. مایع زیر میکروسکوپ برای وجود هرگونه کریستال بررسی می شود.
• آزمایش خون: برای بررسی میزان اسید اوریک در خون، پزشک می‌تواند آزمایش خون تجویز کند. البته توجه داشته باشید که بعضی از افراد با اینکه اسید اوریک بالایی دارند ممکن است هرگز به بیماری نقرس مبتلا نشوند. از طرف دیگر بعضی از افراد با اینکه اسید اوریک نرمالی دارند به این بیماری دچار می شوند.
• رادیوگرافی: در رادیوگرافی تجمع توفوسی در اطراف مفاصل یا تخریب مفصل ممکن است دیده شود که در تشخیص بیماری نقرس می‌تواند به پزشک کمک کند.

پیشگیری از ابتلا به نقرس

مصرف زیاد مایعات، تأمین پروتئین مورد نیاز بدن از منابع کم چرب و کاهش مصرف گوشت قرمز از مهم ترین راه های پیشگیری از ابتلا به نقرس است. حفظ وزن در محدوده طبیعی و پرهیز از افزایش وزن نیز در جلوگیری از ابتلا به این بیماری بسیار حائز اهمیت است.

عوارض عدم درمان نقرس

برخی افراد در طول سال ممکن است چندین بار دچار حملات نقرسی شوند، در صورت بی توجهی به این علائم و عدم درمان نقرس، به مفاصل آسیب شدید وارد خواهد شد. همچنین در صورتی که بیماری در مراحل پیشرفته قرار داشته باشد زیر پوست افراد دانه هایی تحت عنوان توفی (Tophi) تشکیل می شود. این دانه ها همان کریستال های اورات هستند که در نقاط مختلف انگشتان، دست ها و پاها تجمع می کنند. این کریستال ها اگر در مجاری ادراری جمع شوند می توانند منجر به ایجاد سنگ های کلیوی شوند.

مراجعه به پزشک

در صورتی که درد مفصل ناگهانی و شدید به خصوص در شب دارید بهتر است هر چه سریع تر برای درمان به پزشک مراجعه کنید. توجه به این نکته حائز اهمیت است که اگر نقرس درمان نشود، به افزایش شدت درد و آسیب مفصلی منجر خواهد شد. در صورت داشتن تب و یا داغ شدن یا التهاب بیش‌تر از حد مفصل که در واقع نشانه‌ای از بروز عفونت است، جهت شروع اقدامات درمانی می توانید به مطب دکتر مصطفی شاهرضایی متخصص ارتوپد و جراح زانو مراجعه کنید.