فهرست مطالب
آرتروز زانو معمولا بیماری ای است که بیشتر در سنین بالا دیده می شود، اما خیلی از جوان ها هم به دلایل مختلف دچار این مشکل می شوند. تحرک کم یا بی تحرکی، زیاد نشستن، ورزش های سنگین یا نادرست، چاقی، آسیب های ورزشی و حتی وراثت می توانند باعث شوند مفصل زانو زودتر از حد معمول خراب شود. گاهی جوان ها درد یا صدا دادن زانو را جدی نمی گیرند و همین موضوع باعث می شود آرتروز پیشرفت کند. اگر دلیل های آرتروز زانو را در جوانی بشناسیم و نشانه هایش را زود تشخیص بدهیم، می توانیم جلوی شدید شدن آن را بگیریم و کمک کنیم مفصل زانو سالم بماند.
علت های شایع آرتروز زانو در سنین پایین
دلایل مختلفی باعث بروز آرتروز زانو در سنین پایین می شوند که بیشتر آنها مربوط به فشار و آسیب به زانو است:
- انجام ورزش های سنگین یا روش های غلط تمرینی می تواند به غضروف ها و بافت های محافظ زانو آسیب بزند. این آسیب ها به مرور زمان باعث تخریب مفصل و ایجاد آرتروز می شوند.
- اضافه وزن باعث می شود فشار بیشتری روی زانو وارد شود و غضروف ها سریع تر فرسوده شوند. این فشار زیاد یکی از دلایل مهم بروز آرتروز در افراد جوان است.
- اگر در خانواده کسی دچار آرتروز زانو باشد، احتمال ابتلای جوانان به این بیماری بیشتر می شود، چون ژنتیک نقش مهمی در سلامت مفاصل دارد.
- ناهنجاری ها و مشکلات استخوانی مانند صاف نبودن زانو یا کج بودن آن باعث می شود که فشار روی مفصل به شکل غیرطبیعی تقسیم شود و مفصل سریع تر آسیب ببیند.
- نشستن های زیاد و بدون حرکت باعث می شود مفاصل به اندازه کافی ورزش نکنند و خون رسانی به آنها کم شود، این موضوع به مرور می تواند باعث آسیب و آرتروز شود.
- کارهای سنگین یا فعالیت های ورزشی شدید بدون زمان مناسب برای استراحت و بهبود باعث فشار بیش از حد روی زانو و تخریب مفصل می شوند.
- معمولا آرتروز زانو در سن پایین به دلیل ترکیبی از فشارهای مکرر روی مفصل و زمینه ژنتیکی ایجاد می شود. شناخت این ترکیب به پیشگیری و درمان بهتر کمک می کند.
علائم اولیه آرتروز زانو در جوانان
رایج ترین علائم آرتروز زانو در جوانان در سنین پایین عبارتند از:
- درد زانو هنگام فعالیت: یکی از اولین علامت ها، درد زانو در هنگام راه رفتن، دویدن یا بالا و پایین رفتن از پله ها است. این درد معمولا با استراحت کاهش پیدا می کند اما با فعالیت دوباره ظاهر می شود.
- خشکی و سفتی مفصل: بعد از مدت طولانی بی حرکتی مثل خواب یا نشستن، زانو ممکن است خشک و سفت شود و حرکت دادن آن سخت باشد. این حالت معمولا بعد از چند دقیقه حرکت کردن بهتر می شود.
- ورم و التهاب در ناحیه زانو: در برخی موارد، مفصل زانو ممکن است ورم کند و احساس گرم بودن یا التهاب در آن ناحیه دیده شود که نشانه فعال بودن فرآیند آسیب است.
- کاهش انعطاف پذیری زانو: با پیشرفت بیماری، ممکن است زانو به سختی خم و راست شود و این کاهش حرکت محدودیت هایی در فعالیت های روزمره ایجاد کند.
- احساس صدا در زانو: بعضی افراد هنگام حرکت زانو صدای غیرعادی مثل تق تق یا خرخر می شنوند که ناشی از ساییدگی غضروف ها و ناصافی سطح مفصل است.
- ضعف عضلات اطراف زانو: با درد و التهاب، عضلات اطراف زانو ممکن است ضعیف شوند و این باعث کاهش ثبات و کنترل مفصل می شود.
- درد شبانه یا درد در حال استراحت: در مراحل اولیه ممکن است درد فقط هنگام فعالیت باشد، اما با پیشرفت آرتروز ممکن است درد در شب یا حتی هنگام استراحت هم ظاهر شود و خواب بیمار را مختل کند.
روش های پیشگیری از آرتروز زانو در افراد جوان
برای پیشگیری از آرتروز زانو در سنین جوانی، باید چند نکته مهم را رعایت کرد تا فشار و آسیب به زانو کمتر شود و مفصل ها سالم بمانند:
- حفظ وزن مناسب بدن: وزن زیاد فشار زیادی روی زانو می آورد و باعث می شود غضروف های زانو سریع تر خراب شوند. بنابراین باید با خوردن غذای سالم و ورزش کردن مرتب، وزن خود را کنترل کنید.
- انجام ورزش های مناسب و صحیح: ورزش به تقویت عضلات اطراف زانو کمک می کند و این عضلات فشار روی مفصل زانو را کم می کنند. اما باید از ورزش های خیلی سنگین یا حرکت هایی که به زانو آسیب می زنند دوری کنید و در هنگام ورزش کردن روش درست را رعایت کنید.
- استراحت کافی در بین فعالیت ها: انجام کارها یا ورزش های سخت و طولانی بدون استراحت باعث می شود زانوها بیشتر آسیب ببینند. بدن نیاز دارد که فرصت ترمیم داشته باشد، پس حتما به خودتان زمان استراحت بدهید.
- رعایت حالت صحیح نشستن و ایستادن: نشستن طولانی با زانوهای خمیده یا ایستادن نادرست باعث وارد شدن فشار غیرطبیعی به زانو می شود و ممکن است مشکلات مفصلی ایجاد کند.
مراجعه به پزشک برای بررسی علل ایجاد آرتروز زانو در جوان ها
اگر جوان هستید و زانو درد یا احساس ناراحتی دارید، خیلی مهم است که به یک پزشک خوب و باتجربه مراجعه کنید تا علت اصلی درد شما را پیدا کند. چون آرتروز زانو در جوان ها ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد و اگر زود تشخیص داده نشود، وضعیت زانو ممکن است بدتر شود و مشکلات بیشتری ایجاد شود. دکتر مصطفی شاهرضایی، جراح زانو و استاد دانشگاه هستند که سال ها تجربه در درمان بیماری های زانو مثل آرتروز و جراحی تعویض مفصل زانو دارند. ایشان با دقت و توجه کامل، زانوی شما را معاینه می کنند و بعد از بررسی کامل شرایط بدن و مشکلات شما، بهترین روش درمان را پیشنهاد می دهند. اگر زانوی شما درد می کند، ورم دارد یا وقتی حرکت می دهید صدا می دهد، بهتر است این موضوع را جدی بگیرید و هر چه زودتر به مطب دکتر شاهرضایی مراجعه کنید. برای دریافت اطلاعات دقیق تر، می توانید با مطب دکتر شاهرضایی تماس بگیرید و وقت مشاوره خود را ثبت کنید.