زانو بزرگ‌ترین مفصل در بدن انسان به شمار می‌آید. این مفصل رابط بین ران و ساق پا است. مفصل زانو از اصلی‌ترین مفصل‌های بدن است که فشارها و نیروهای زیادی را تحمل می‌کند. خونریزی داخل مفصل زانو یا همارتروز یکی از بیماری‌های زانو است. فشاری که به زانو وارد می‌شود، در حال راه رفتن 1.5 برابر وزن بدن، در حال بالا رفتن از پله 3 برابر وزن بدن و در حال چمباتمه زدن 8 برابر وزن بدن است. به همین دلیل، احتمال مصدومیت و آسیب‌دیدگی مفصل زانو نسبت به دیگر مفصل‌های بدن بیشتر است. در این مقاله قصد داریم با توضیحاتی در مورد هماتروز و علائم و دلایل آن، شما را بیشتر با روش‌های درمانی همارتروز آشنا کنیم.
همارتروز چیست؟
خونریزی داخل مفصل زانو به نام اصطلاح پزشکی همارتروز شناخته شده است. در این بیماری، رگ‌های مختلف داخل زانو صدمه می‌بینند و خونریزی می‌کنند. پس از خونریزی، خون در داخل مفصل زانو جمع می‌شود. خونریزی مفصل زانو علاوه بر علائم ظاهری که در زانو دارد، باعث اختلالات حرکتی فرد بیمار می‌شود. این عارضه و این آسیب‌دیدگی به دلایل متفاوتی در زانو ایجاد می‌شود. روش درمان همارتروز برحسب دلایلی که باعث آسیب‌دیدگی زانو شده است، انتخاب می‌شود. هر چه تشخیص همارتروز سریع‌تر انجام شود، روش درمانی راحت‌تری برای درمان این عارضه در پیش گرفته می‌شود.
علائم همارتروز
- درد و التهاب اطراف مفصل زانو
- قرمزی و ورم کردن مفصل زانو
- گرم بودن مفصل زانو به هنگام لمس آن
- احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در مفصل زانو
- پاره شدن رگ‌های خونی و کبودی بیش از حد در اطراف مفصل زانو
- خشک شدن مفصل زانو و اختلال در حرکت طبیعی زانو
دلایل همارتروز
- پیچ خوردن پا و آسیب دیدن شدید مفصل زانو باعث می‌شود رگ‌های داخل زانو خونریزی کنند.
- بعضی از عفونت‌های بدنی منجر به خونریزی داخل مفصل زانو و همارتروز می‌شوند.
- بیماری هموفیلی به سیستم لخته شدن خون آسیب می‌رساند. در نتیجه باعث ایجاد همارتروز در افراد مبتلا به این بیماری می‌شود.
- داروهایی مانند وارفارین که باعث رقیق شدن خون می‌شوند، احتمال خونریزی داخل مفصل زانو را به همراه دارند.
- افرادی که مبتلا به سندروم خونریزی دهنده هستند، خطر عارضه همارتروز بیشتر آن‌ها را تهدید می‌کند.
- تعویض مفصل به هر دلیلی، می‌تواند منجر به خونریزی داخل مفصل زانو شود.
- ابتلا به ویروس تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یکی از دلایل همارتروز است.
- وجود تومور سرطانی استخوانی به نام نئوپلاستیک، باعث خونریزی داخل مفصل زانو می‌شود.
عوارض همارتروز
- قدرت عضله‌های مفصل زانو و اطراف آن کاهش پیدا می‌کند.
- احساس درد هم به هنگام حرکت مفصل زانو و هم به هنگام استراحت مفصل زانو وجود دارد.
- توانایی انجام کارهای روزمره مانند راه رفتن، حمل کردن بارهای سنگین و بالا و پایین آمدن از پله‌ها، از دست می‌رود.
- با توجه به شدت خونریزی داخل مفصل زانو، به مرور زمان غضروف‌های مفصل، از بین می‌روند.
تشخیص همارتروز
پزشک برای تشخیص بیماری همارتروز در کنار معاینه بالینی و بررسی تاریخچه بیماری، می‌تواند از روش‌های تشخیصی زیر نیز کمک بگیرد.
بافت برداری آسپیراسیون: آسپیراسیون یک معاینه پزشکی است که پزشک متخصص آن را در مطب انجام می‌دهد. در این روش، پزشک سوزنی را داخل مفصل زانو می‌کند و مقداری از مایعات مفصلی را به کمک سرنگ بیرون می‌کشد. به این روش، بافت برداری آسپیراسیون می‌گویند. اگر فرد مبتلا به بیماری همارتروز باشد، رنگ مایعات خارج شده شبیه رنگ خون یعنی قرمز خواهد بود.
در ادامه تشخیص، این مایعات برای انجام آزمایشات تکمیلی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. به این مرحله از تشخیص، بافت برداری آرتروسنتز می‌گویند.
ام آر آی: ام آر آی یکی از روش‌های تصویربرداری از بافت داخلی بدن است. این روش با استفاده از امواج رادیویی و الکترومغناطیسی، تصویر واضحی از بافت و مفصل زانو نشان می‌دهد.
روش های درمان همارتروز
برای درمان همارتروز، روش‌های جراحی و بدون جراحی مؤثری وجود دارد که عبارتند از:
گرما درمانی و سرما درمانی
برای تسکین درد حاصل از همارتروز و التهاب آن می‌توان از کمپرس‌های سرما یا گرما استفاده کرد. کمپرس‌های گرمایی برای تسکین درد و کمپرس‌های سرمایی برای التهاب زانو مفید هستند. باید در نظر داشت در صورت وجود خونریزی شدید، از گذاشتن کمپرس‌های گرمایی خودداری شود.
تجویز دارو
داروهایی که برای درمان همارتروز تجویز می‌شود متفاوت هستند. پزشک متخصص با توجه به دلیل خونریزی داخل مفصل زانو، داروی مورد نیاز را تجویز می‌کند. داروها از پیشرفت علل بیماری جلوگیری می‌کنند و درد مفصل زانو را کاهش می‌دهند. هرگز بدون مشورت پزشک دارویی برای درمان هماتروز مصرف نشود.
ماساژ درمانی
افراد متخصص ماساژ درمانی با روش‌های درست و علمی، ماساژ زانو را انجام می‌دهند. ماساژ مفصل زانو و عضله‌های اطراف آن، باعث تسکین درد ناشی از همارتروز می‌شود. عضله‌های سفت شده در اثر مالش، راحت و شل می‌شوند.
استفاده از زانوبند
در برخی مواقع استفاده از زانوبند و آتل، باعث کم حرکتی زانو می‌شود و درد آن را کمتر می‌کند.
فیزیوتراپی
یکی از روش‌های درمانی تأثیرگذار برای دردهای مفصلی مانند خونریزی داخل مفصل زانو، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی کمک می‌کند تا حرکت مفصل زانو بهبود پیدا کند. فیزیوتراپی با تحریک الکتریکی می‌تواند به شل شدن عضله‌های منقبض مفصل زانو کمک کند.
جراحی سینووکتومی
در شرایطی که روش‌ها غیر جراحی در کنترل و درمان بیماری مؤثر نباشد برای درمان همارتروز و تسکین دادن به درد حاصل از این بیماری، از جراحی سینووکتومی استفاده می‌شود. جراحی سینووکتومی علاوه بر تسکین درد، دامنه حرکتی مفصل زانو را نیز بهبود می‌بخشد. در این جراحی با تراشیدن لایه مخاطی داخل مفاصل، حرکت مفصل را روان‌تر می‌کنند. این جراحی به صورت عمل باز انجام می‌شود.
تعویض مفصل
از آخرین روش‌های درمانی خونریزی داخل مفصل زانو، باید به تعویض مفصل اشاره کرد. در این جراحی، مفصل آسیب دیده زانو از بدن خارج می‌شود و در جای آن قطعات فلزی یا پلاستیکی گذاشته می‌شود. این قطعات حرکت و کارایی شبیه به مفضل زانو را دارند و برای درمان همارتروز استفاده می‌شوند. پس از جراحی تعویض مفصل زانو، بیمار نیازمند به گذراندن چند جلسه فیزیوتراپی است.
مراجعه به پزشک
همارتروز حتی در صورتی که با خونریزی خفیف در مفصل زانو همراه باشد نیز ممکن است منجر به بروز آسیب ساختار و اختلال عملکرد مفصل شود. به همین دلیل مراجعه زود هنگام به پزشک بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که دارای علائم خونریزی داخل مفصل زانو هستید می‌توانید به مطب دکتر مصطفی شاهرضایی متخصص ارتوپدی – فلوشیپ فوق تخصصی جراحی زانو مراجعه کنید.