سبک پوشش شما و به خصوص کفش‌هایی که استفاده می‌کنید چیزهای زیادی راجع به آن چه هستید بیان می‌کند. آن‌ها می‌توانند نشان دهنده حرفه‌ای بودن، ورزشکاری، آرام بودن و… باشند. برخی از کفش‌ها صرفاً برای زیبا به نظر رسیدن طراحی شده‌اند در حالی که برخی دیگر از آن‌ها برای محافظت از پا و راحتی آن طراحی می‌شوند؛ بنابراین گاهی اوقات کفش‌هایی که با استفاده از آن‌ها سبک خود را به دیگران نشان می‌دهید ممکن است محافظ خوبی برای پاها، کمر و به خصوص زانوهایتان نباشد.
زانوها به تحرک و تعادل فرد کمک می‌کنند. در واقع ثباتی که زانو در قسمت پائینی بدن به وجود می‌آورد باعث توزیع وزن برابر برای محافظت از بقیه قسمت‌های بدن است. تأثیر یا توزیع نامناسب وزن وقتی که مفصل زانو در حین انجام فعالیت‌های روزانه به طور فعال در حرکت است غالباً منجر به عدم عملکرد صحیح مفصل می‌شود. با ناپایداری زانو استخوان‌ها ناهماهنگ شده و رباط‌ها، استخوان‌ها و غضروف‌ها دچار فشار می‌شوند؛ بنابراین اگر احتیاط لازم انجام نشود ممکن است پاره یا شکسته شوند.
کفش‌ها روی وضعیت پاهای شما تأثیر بسیاری دارند. هنگام راه رفتن میزان فشار داخل مفصل زانو افزایش پیدا می‌کند که این بسته به نوع کفش شما، می‌تواند در بهتر یا بدتر شدن نحوه قرار گیری مفصل زانو تأثیر بگذارد. به همین دلیل استفاده از کفش مناسب برای سلامت پا و زانو بسیار مهم است.
چگونه کفش نامناسب باعث زانو درد می شود؟
اگر در ناحیه زانو دچار درد شدید اول از هر چیز به کفش‌های خود فکر کنید که آیا مناسب بوده‌اند یا خیر؟ به خصوص اگر سبک زندگی فعالی دارید و ساعات زیادی پاهایتان فعالیت دارند. وقتی کفش‌ها مناسب نباشد از مچ پا و زانو محافظت نمی‌کند. در نتیجه، عدم محافظت می‌تواند به مرور زمان باعث ایجاد درد و آسیب در ناحیه زانو شود. اما چگونه این اتفاق می‌افتد؟
کف نامناسب
هر چه یک جفت کفش خاص را بیشتر بپوشید کف آن بیشتر ساییده می‌شود. کفشی با کف مایل مانند کفش‌های پاشنه دار می‌تواند باعث درد زانو شود. کفش‌های پاشنه دار کل بدن را از حالت تراز خارج می‌کنند و به زانو فشار می‌آورند تا فشار بالاتر از حد معمول را تحمل کند. وقتی کفی کفش حالت کج داشته باشد دیگر در صفحه افقی راه نخواهید رفت و هر پا روی سطحی قرار خواهد گرفت که حدود 8 درجه به خط میانی بدن متمایل است. بهتر است از این نوع کفش فقط در مواقع خاص استفاده کرد زیرا حتی پاشنه کم می‌تواند فشار روی زانو را افزایش دهد.
عدم انطباق
مورد دیگری که کفش می‌تواند باعث درد زانو شود شیب داخلی است که در بیشتر کفش‌ها وجود دارد. برای فعالیت صحیح زانو، آن‌ها باید با لگن و پاهای شما هماهنگی داشته باشند. کفش‌هایی که موجب تغییر تراز بندی بدن می‌شوند زانو را مجبور به فعالیت بیشتر می‌کنند. مثلاً کفش‌های پاشنه بلند باعث تغییر زاویه پا می‌شود و در نتیجه سبب می‌شوند وزن شما به جلو برود. این عدم انطباق زانو را متشنج کرده و سبب فشار مداوم به پشت زانو می‌شود. به همین خاطر در توان‌بخشی تاندونیت از اسکات روی صفحه مورب برای فشار دادن تاندون کشکک استفاده می‌شود. در زانوهایی که سالم هستند تغییر جهت روبه‌جلو در ابتدا سبب مشکل نمی‌شود اما خطر آسیب در آینده را افزایش می‌دهند زیرا در این حالت دیگر فشار به طور مساوی توزیع نمی‌شود.
خستگی پائین تنه
پوشیدن کفش نامناسب ممکن است باعث فشار و خستگی روی پای شما شود. خستگی پاها می‌تواند نحوه راه رفتن شما را تغییر دهد که این تغییر می‌تواند زانو را نیز خسته کرده و باعث بروز آسیب حاد در آن قسمت شود.
قدم های کوتاه
راه رفتن به طور طبیعی برای مفاصل بدنتان و به خصوص زانوهایتان خوب است. اما وقتی به خاطر کفش خود مجبورید قبل از برداشتن هر قدم مکث کنید و به فکر فرو روید به طور خودکار گام‌های شما کوتاه می‌شود. این گونه راه رفتن می‌تواند سبب خستگی پائین تنه شود و در نتیجه فشار به زانو شود.
فشار تاندون ها
گاهی اوقات ایجاد کشیدگی در ناحیه زانو می‌تواند بسیار سطحی باشد اما گاهی این کشیدگی روی تاندون‌ها تأثیر می‌گذارد. کشیدگی تاندون به مرور زمان می‌تواند باعث درد مزمن و بسیاری دیگر از بیماری‌های زانو شود. هر کفشی که با پوشیدن آن پای شما به حالت غیر معمولی دربیاید می‌تواند باعث کشیدگی تاندون شود.
پیشگیری از زانو درد با کفش مناسب
اگر چه خیلی از اوقات افراد می‌خواهند کفش‌هایشان زیبا و شیک به نظر برسد اما گاهی بهتر است از این موضوع بگذرید و گزینه‌ای را انتخاب کنید که باعث حفاظت و راحتی پاهای شما می‌شود. کفش‌هایی که دارای پاشنه‌های ثابت و سفت هستند هنگام راه رفتن حرکت پا را کاهش می‌دهند و به این صورت فشار بیشتری به مفاصل وارد می‌کنند.
در صورتی کفش‌های مناسب اجازه می‌دهند که پای شما در هنگام راه رفتن به راحتی حرکت کند و باعث حفظ تعادل می‌شوند. علاوه بر این‌ها انتخاب کفش مناسب چه کفش ورزشی و چه کفش مهمانی برای رسیدن به راستای مناسب پا و زانو و توزیع صحیح فشار از طریق مفاصل زانو در حین فعالیت بسیار اهمیت دارد. استفاده از کفش نامناسب می‌تواند فشار وارد شده به زانو را تغییر داده و باعث آسیب و درد شود.
بنابراین کفشی مناسب است که دارای کفی صاف، ضخامت مناسب و انعطاف‌پذیر باشد و قسمت پنجه آن به راحتی خم شود. همچنین باید ارتفاع پاشنه کفش تا حد امکان کوتاه باشد تا فشار روی قسمت زانو کاهش پیدا کند. علاوه بر این‌ها، بهتر است کفش در قسمت پنجه پهن باشد و انگشتان به راحتی در آن حرکت کنند زیرا در کفش‌هایی که دارای پنجه تنگ و باریک هستند انگشتان شما به راحتی نمی‌توانند حرکت کنند و موجب فشار به پا می‌شوند.
سخن نهایی
در صورتی که برای مدت طولانی است که در زانوی خود احساس درد دارید یا علائم سایر بیماری‌های ارتوپدی را دارید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. اغلب بیماری‌های ارتوپدی در صورت مراجعه زود هنگام به پزشک و درمان به موقع، قابل کنترل و درمان هستند. برای تشخیص و درمان بیماری‌های ارتوپدی یا انجام جراحی زانو می‌توانید به صورت حضوری به مطب دکتر مصطفی شاهرضایی متخصص ارتوپدی و جراح زانو در تهران مراجعه کنید.