دیابت نوعی بیماری متابولیکی است که باعث افزایش قند خون می‌شود. هورمون انسولین، قند را از خون به داخل سلول‌ها منتقل می‌کند. سپس بدن از این هورمون ذخیره شده برای انرژی استفاده می‌کند. در صورت ابتلا به بیماری دیابت، بدن توانایی تولید انسولین کافی را ندارد یا نمی‌تواند به طور مؤثر از انسولین تولید شده، استفاده کند. این اختلال می‌تواند باعث عوارض جانبی در انواع جراحی‌ها به ویژه جراحی‌های ارتوپدی مانند تعویض مفصل شود. در واقع خطر ابتلا به عوارض ارتوپدی در بیماران مبتلا به دیابت در حین یا بعد از جراحی بسیار بیشتر از سایر افراد است. این خطرات شامل عفونت بعد از جراحی به ویژه در محل جراحی، روند بهبودی آهسته، مشکلات قلبی و مشکلات مربوط به کلیه است. در این مطلب به عوارض ارتوپدی در دیابت و نحوه آماده سازی بیمار برای کاهش خطر این عوارض پرداخته شده است.
دیابت
دیابت به تعدادی از بیماری‌ها گفته می‌شود که در آنها هورمون انسولین دچار مشکل شده است. به طور معمول لوزالمعده، هورمون انسولین آزاد می‌کند تا به بدن در ذخیره سازی و استفاده از قند و چربی غذایی کمک کند. بیماری دیابت زمانی رخ می‌دهد که لوزالمعده انسولین بسیار کم تولید می‌کند. علاوه بر این، در برخی از موارد، انسولین یا اصلاً تولید نمی‌شود یا بدن به آن پاسخ مناسب نمی‌دهد. افراد دیابتی برای سالم ماندن، لازم است بیماری خود را مدیریت کنند. بدون مدیریت مداوم و دقیق، دیابت می‌تواند منجر به تجمع قند در خون شده که این امر با بسیاری از عوارض جانبی از جمله ایجاد عوارض پس از انواع جراحی‌ها همراه است.
عوارض ارتوپدی در دیابت
زمان بهبودی از جراحی در بیماران مبتلا به دیابت طولانی‌تر از افراد عادی است. این روند بهبودی آهسته، افراد را در معرض خطر بیشتر برای عفونت در محل جراحی، ترمیم کند زخم‌ها، روند طولانی ترمیم برش‌ها و سایر شرایط قرار می‌دهد. دیابت بر روند جراحی ارتوپدی و بهبودی پس از آن تأثیر منفی می‌گذارد. بیهوشی و فرایند جراحی باعث تحریک و ایجاد التهاب در جراحی‌های ارتوپدی به ویژه تعویض مفصل می‌شود. بدن با تولید آدرنالین، کورتیزول، گلوکاگون و سایر هورمون‌ها، به طور خودکار به این عوامل پاسخ می‌دهد. اما بیماران دیابتی مبتلا به دیابت کنترل نشده، ممکن است افزایش سطح گلوکز و مقاومت به انسولین را تجربه کنند که در بدترین موارد، منجر به عفونت بافتی و افزایش قند خون می‌شود. با ضعف ایمنی و استرس ناشی از جراحی بر روی بدن، ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد شود. در صورت عدم کنترل دیابت، ممکن است واکنش‌های زنجیره‌ای رخ دهند. این امر می‌تواند بهبودی جراحی را پیچیده کرده و باعث ایجاد عوارض بعدی در بیماران شود. عوارض ارتوپدی در بیماران دیابتی علاوه بر افزایش خطر عفونت زخم جراحی، شامل موارد زیر است:
- افزایش خطر ابتلا به ذات‌الریه
- خطر ایجاد عفونت مجاری ادرار سکته
- انسداد روده
- افزایش نیاز به دریافت خون
در صورت ترکیب بیماری دیابت با چاقی، ممکن است کل روند جراحی و بهبودی پس از آن تحت تأثیر قرار گیرد.
آماده کردن بدن برای انجام جراحی ارتوپدی در افراد مبتلا به دیابت
با چند اقدام ساده می‌توان بدن افراد دیابتی را قبل از جراحی آماده کرده و درصد موفقیت آن را افزایش داد. در واقع تمام آنچه که بیماران دیابتی لازم است انجام دهند شامل تغییرات در سبک زندگی است و درمان چاقی، بی تحرکی و الگوی غذایی نادرست پیش شرط اصلی این تغییرات به شمار می‌رود. تغییر سبک زندگی، سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و به بدن در بهبودی قبل و بعد از جراحی کمک می‌کند. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم
پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران مبتلا به دیابت قبل از انجام هرگونه جراحی ارتوپدی یک برنامه غذایی سالم و مناسب را که شامل نوع غذاهای مصرفی، زمان و میزان خوردن آنها است، دنبال کنند. هدف از این کار، جلوگیری از ایجاد عفونت و التهاب قبل و بعد از جراحی است. یک رژیم غذایی غنی از غذاهای ضد التهاب و آنتی‌اکسیدان‌ها به بهبود سریع بدن پس از جراحی ارتوپدی کمک می‌کند. بیماران دیابتی باید وعده‌های غذایی کوچک‌تر با فواصل زیاد و منظم مصرف کنند. این رژیم به طور مستقیم بر میزان قند خون در بدن تأثیر می‌گذارد.
انواع مواد غذایی مناسب برای افراد دیابتی قبل از جراحی ارتوپدی
میوه‌ها و سبزیجات مانند گیلاس، چغندر، آناناس و میوه‌های نارنجی رنگ مانند کدو، انبه و سیب زمینی شیرین که خاصیت ضد التهابی دارند. انواع ادویه‌ها مانند میخک، زردچوبه و پودر کاکائو که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند. همچنین لازم است از مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده، قندهای تصفیه شده، الکل، چربی‌های اشباع شده، چربی‌های ترانس و مواد نگهدارنده اجتناب کرد.
ورزش کردن
آماده سازی بدن برای انجام جراحی ارتوپدی در افراد دیابتی از طریق ورزش کردن برای دستیابی به یک جراحی موفقیت‌آمیز الزامی است. تمرینات روزانه راهی برای بهبود سطح قند خون، کاهش چاقی، کاهش تورم و کمک به بدن برای بهبودی پس از جراحی است.
مراجعه به پزشک
بیماران مبتلا به دیابت جهت انجام جراحی‌های ارتوپدی باید زیر نظر پزشک متخصص مجرب باشند. در صورتی که دیابت دارید و باید جراحی ارتوپدی انجام دهید به صورت حضوری به مطب دکتر مصطفی شاهرضایی، جراح زانو، ارتوپد تعویض مفصل و آرتروسکوپی در تهران مراجعه کنید. ایشان به دلیل داشتن تجربه و مهارت کافی با در نظر گرفتن اقدامات احتیاطی از بروز عارضه‌های احتمالی بعد از جراحی پیشگیری خواهند کرد.