فهرست مطالب
گیر افتادگی مفصل ران یا سندروم هیپ، شرایطی است که در آن مفصل ران به طور طبیعی شکل نمی گیرد. در واقع این بیماری به عنوان یک اختلال مکانیکی یا ساختاری مفصل ران شناخته می شود. این امر باعث می شود دو استخوان در باسن به صورت دردناکی بر روی یکدیگر حرکت کنند. این فشار باعث اصطکاک بین قسمت بالای استخوان ران و استابولوم می شود. این بیماری می تواند دامنه حرکتی مفصل را محدود کرده و باعث ایجاد درد شود. در این مطلب به طور کامل به بیماری گیر افتادگی مفصل ران و علائم آن پرداخته شده است.
آناتومی مفصل ران
در مفصل ران سالم، سر ران به طور کامل در یک فرورفتگی کاسه ای شکل در پایین لگن به نام استابولوم قرار می گیرد. این استخوان ها با بافتی به نام غضروف پوشیده شده اند و سطح کشویی صاف مفصل را فراهم می کنند. یک حلقه محافظ از غضروف به نام لابروم مفصل ران تا احاطه کرده و به حفظ آن کمک می کند. اگر سر استخوان ران یا استابولوم کاملاً گرد نباشد، مانع از حرکت صاف فصل شده و اصطکاک بین استخوان ها و لابروم ایجاد می شود. با گذشت زمان این تماس ممکن است باعث گسستن محفظه لگن یا آسیب به غضروف های مجاور و در نتیجه آرتروز شود.
گیر افتادگی مفصل ران چیست؟
سندروم گیر افتادگی مفصل ران که اصطلاحاً آن را گرفتگی استخوان ران یا سندروم هیپ نیز می نامند، زمانی رخ می دهد که تماس غیر معمول بین استخوان های مفصل ران وجود داشته باشد و این باعث محدود شدن دامنه حرکتی مفصل شود. سندروم هیپ به عنوان یک شرایط پری آرتریت شناخته می شود. تشخیص زودهنگام این بیماری از آسیب دیدن شدید غضروف جلوگیری می کند. این بیماری اغلب در افراد فعال ۲۰ تا ۴۰ سال که سابقه آسیب دیدگی مفصل ران ندارند، رخ می دهد. برخی از بیماران ممکن است علائمی را احساس نکنند. با این حال، اگر علائم شروع به بروز کنند، معمولاً به این معنی است که به غضروف یا ناحیه لابروم آسیب وارد شده است. علائم این بیماری شامل یک درد کسل کننده یا شدید در کشاله ران است. این درد ممکن است در هنگام حرکت و ورزش کردن بدتر شود.
انواع گیر افتادگی مفصل ران
سندروم هیپ به سه نوع زیر تقسیم می شود:
سندروم هیپ انبرکی
این بیماری به این دلیل رخ می دهد که استخوان اضافی از لبه طبیعی استابولوم گسترش یافته است. این استخوان اضافی می تواند در زیر لبه برجسته، استابولوم را خرد کند.
سندروم هیپ بادامکی
در این بیماری قسمت گرفتگی بادامک سر استخوان ران گردن نیست و نمی تواند به راحتی در داخل استابولوم حرکت کند. در این شرایط یک برآمدگی در لبه سر استخوان ران ایجاد می شود که غضروف داخل استابولوم را خورد می کند.
سندروم هیپ ترکیبی
این نوع از بیماری شامل ترکیبی از هر دو سندروم هیپ انبرکی و بادامکی است.
علائم گیر افتادگی مفصل ران
در حالی که علائم گرفتگی مفصل ران در مراحل اولیه به خوبی مشخص نیست، اما علائم مشخص شامل موارد زیر هستند:
- احساس درد هنگام چرخاندن لگن
- احساس درد پس از نشستن طولانی مدت
- درد هنگام راه رفتن در جاده های شیب دار
- احساس سفتی در ران مفصل ران یا کشاله ران
- ناتوانی در انعطاف پذیری مفصل ران
- ایجاد درد بعد از دویدن یا پریدن
- احساس صدای کلیک یا قفل شدن در مفصل ران
- کمر درد
علل گیر افتادگی مفصل ران
دو دلیل اصلی برای گیرافتادگی مفصل ران وجود دارد که عبارتند از:
تغییر شکل توپ در قسمت بالایی استخوان ران که در اصطلاح به آن بادامک گفته می شود
اگر سر استخوان ران به صورت عادی شکل نگیرد، قسمت غیر عادی سر هنگام خم شدن مفصل ران ممکن است در داخل سوکت گیر کند. این امر ممکن است در هنگام فعالیت هایی مانند دوچرخه سواری یا بستن کفش رخ دهد.
تغییر شکل سوکت
اگر لبه جلویی سوکت که به آن استابولوم گفته می شود، فاصله زیادی داشته باشد، ناحیه ای از استخوان ران که درست در زیر توپک قرار دارد، ممکن است در هنگام خم شدن نرمه ران به لبه سوکت برخورد کند.
سایر شرایطی که می توانند باعث گیر افتادگی مفصل ران شوند، شامل موارد زیر هستند:
بیماری سیاه شدن سر استخوان ران
در این بیماری قسمت توپی مفصل ران به اندازه کافی خون دریافت نمی کند و باعث مرگ استخوان می شود.
لیز خوردن اپی فیز استخوان ران
این بیماری شامل جدا شدن توپ از استخوان ران در انتهای بالای استخوان است. این بیماری اغلب در بزرگسالان و کودکان مبتلا به چاقی مشاهده می شود.
بیماری کوکساوارا
این بیماری یک وضعیت غیرمعمول است که در آن استخوان ران و توپک در کودکان با سرعت یکسان رشد نمی کند. این اختلال منجر به تغییر شکل مفصل ران می شود.
درمان گیر افتادگی مفصل ران
درمان گیرافتادگی مفصل ران شامل درمان های غیر جراحی و روش های جراحی است.
درمان های غیر جراحی
- تغییر برنامه فعالیت های روزمره: در ابتدا برای کاهش درد ناشی از سندروم هیپ، نوع فعالیت ها ممکن است تغییر کند. در واقع پزشک تغییر برنامه روزانه را توصیه می کند و از بیمار می خواهد که از انجام فعالیت هایی که باعث بروز علائم می شوند، خودداری کند.
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی: از داروهایی مانند ایبوپروفن می توان برای کاهش درد و التهاب استفاده کرد.
- فیزیوتراپی: انجام تمرینات خاص می توانند دامنه حرکت ران را بهبود بخشند و عضلات حمایت کننده از مفصل را تقویت کنند. این امر می تواند مقداری از فشار در ناحیه استخوان آسیب دیده یا غضروف را از بین ببرد.
درمان های جراحی
اگر آزمایشهای، آسیب مفصلی ناشی از سندروم هیپ را نشان دهد و همچنین درد به درمان های غیر جراحی پاسخ ندهد، پزشک انجام جراحی را توصیه می کند. بسیاری از مشکلات گیر افتادگی مفصل ران با جراحی آرتروسکوپی قابل درمان است. اقدامات آرتروسکوپی با برشهای کوچک و ابزارهای نازک انجام می شود. در حین آرتروسکوپی پزشک می تواند هر گونه آسیب به ناحیه لابروم و غضروف مفصلی را ترمیم یا از بین ببرد. با این حال، در موارد شدید ممکن است به عمل های باز با برش های بزرگتر نیاز باشد.
مراجعه به پزشک
تشخیص و درمان به موقع گیر افتادگی مفصل ران در پیشگیری از عوارض این سندرم بسیار مؤثر است. در صورتی که دارای علائم گیرافتادگی مفصل ران هستید برای کنترل یا کاهش علائم می توانید به صورت حضوری به مطب دکتر مصطفی شاهرضایی – جراح زانو، ارتوپد تعویض مفصل و آرتروسکوپی در تهران مراجعه کنید.