فهرست مطالب
خار پاشنه، که به انگلیسی “Calcaneal Spur” نامیده می شود، یک زائده استخوانی کوچک است که در ناحیه پاشنه پا تشکیل می شود. این زائده استخوانی اغلب به دلیل کشیدگی های مکرر و تنش های طولانی مدت بر روی رباط ها و بافت های نرم کف پا ایجاد می شود. خار پاشنه معمولاً در قسمت زیرین یا پشتی پاشنه تشکیل می شود و می تواند به سمت قوس کف پا گسترش یابد.
انواع خار پاشنه
خار پاشنه به دو نوع اصلی تقسیم می شود:
- خار پاشنه تحتانی (Inferior Calcaneal Spur): این نوع خار در محل اتصال پلانتار فاشیا به استخوان پاشنه ایجاد می شود. پلانتار فاشیا نوار ضخیمی از بافت پیوندی است که از پاشنه تا پنجه پا کشیده شده است. خار پاشنه تحتانی معمولاً به دلیل کشیدگی مکرر پلانتار فاشیا و فشار مداوم بر روی این ناحیه ایجاد می شود. این خار می تواند به شکل قلاب مانند یا صاف باشد.
- خار پاشنه پشتی (Posterior Calcaneal Spur): این نوع خار در ناحیه اتصال تاندون آشیل به استخوان پاشنه تشکیل می شود. خار پاشنه پشتی اغلب با تاندونیت محل اتصال آشیل همراه است و معمولاً بزرگ تر از خار پاشنه تحتانی است. این نوع خار بیشتر در ورزشکاران و افراد میانسال دیده می شود.
علائم خار پاشنه
علائم خار پاشنه ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. بسیاری از افراد دارای خار پاشنه هیچ گونه علائمی ندارند و این زائده استخوانی تنها در طی تصویربرداری های انجام شده برای مشکلات دیگر کشف می شود. اما زمانی که علائم وجود دارند، معمولاً شامل موارد زیر هستند:
- درد: یکی از شایع ترین علائم خار پاشنه درد است. این درد معمولاً در هنگام اولین قدم ها پس از برخاستن از خواب یا پس از دوره های طولانی نشستن بیشتر احساس می شود. درد می تواند تیز و شدید باشد و به صورت ناگهانی بروز کند، یا می تواند به صورت مزمن و مداوم باشد.
- التهاب و تورم: ناحیه پاشنه ممکن است متورم و ملتهب شود. این التهاب معمولاً با قرمزی و حساسیت به لمس همراه است.
- حساسیت در ناحیه پاشنه: افراد ممکن است احساس کنند که یک جسم سخت در زیر پاشنه وجود دارد. این حساسیت می تواند باعث دشواری در راه رفتن و انجام فعالیت های روزمره شود.
- گرما و قرمزی: ناحیه آسیب دیده ممکن است احساس گرما کند و در برخی موارد قرمزی نیز مشاهده شود.
تشخیص خار پاشنه
تشخیص خار پاشنه معمولاً با استفاده از تصویربرداری های پزشکی انجام می شود. پزشک ممکن است از روش های زیر برای تشخیص استفاده کند:
- تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی، به دنبال علائم التهاب، حساسیت و تورم در ناحیه پاشنه می گردد.
- تصویربرداری با اشعه X: این روش معمولاً برای تشخیص خار پاشنه استفاده می شود. تصاویر رادیولوژی می توانند وجود خار پاشنه و میزان پیشرفت آن را نشان دهند.
- سونوگرافی و MRI: در برخی موارد خاص، پزشک ممکن است از سونوگرافی یا MRI برای بررسی دقیق تر ناحیه پاشنه استفاده کند.
روش های درمانی
درمان خار پاشنه به شدت علائم و واکنش بیمار به درمان های مختلف بستگی دارد. روش های درمانی به دو دسته اصلی جراحی و غیر جراحی تقسیم می شوند.
روش های غیر جراحی:
- استراحت: استراحت دادن به پا و کاهش فعالیت هایی که باعث فشار بر روی پاشنه می شوند، می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد به مدت 10 تا 15 دقیقه، چند بار در روز، می تواند با بی حس کردن موقت ناحیه، باعث تسکین درد و التهاب شود.
- ماساژ: ماساژ ناحیه پاشنه و اطراف آن می تواند به تسکین درد و بهبود جریان خون کمک کند.
- داروهای ضد التهاب: استفاده از داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات کششی و تقویتی می توانند به کاهش درد و افزایش انعطاف پذیری پا کمک کنند.
- کفش و کفی طبی: استفاده از کفش های مناسب و کفی های طبی می تواند فشار را از روی پاشنه بردارد و به کاهش درد کمک کند.
- تزریق کورتیکواستروئید: در برخی موارد، پزشک ممکن است تزریق کورتیکواستروئید را برای کاهش التهاب و درد توصیه کند.
- شاک ویو تراپی: این روش درمانی شامل استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تحریک بافت آسیب دیده و تسریع فرایند بهبود است.
روش های جراحی:
در صورتی که روش های غیر جراحی مؤثر نباشند، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. سه روش اصلی جراحی خار پاشنه عبارتند از:
- آزادسازی باز پلانتار فاشیا و برداشتن خار پاشنه: در این روش، جراح با ایجاد برش به رباط و خار پاشنه دسترسی مستقیم پیدا می کند.
- آزادسازی پلانتار فاشیا از طریق برش های کوچک: این روش شامل ایجاد چند برش کوچک در ناحیه های مختلف روی قوس کف پا برای آزادسازی رباط است.
- آزادسازی اندوسکوپی پلانتار فاشیا: در این روش، برش های کوچکی در پا ایجاد می شود و جراح با استفاده از دوربین و ابزارهای مخصوص، فرایند جراحی را انجام می دهد.
پیشگیری از خار پاشنه پا
برای پیشگیری از خار پاشنه، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
- پوشیدن کفش های مناسب با پشتیبانی کافی از کف پا
- حفظ وزن سالم
- انجام تمرینات کششی و تقویتی برای افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات پا
- اجتناب از فعالیت های سنگین و مکرر بر روی سطوح سخت
- مراقبت از پاها و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم اولیه
بهترین دکتر درمان خار پاشنه پا
یک جراح زانو مجرب و ماهر با در اختیار داشتن دانش و مهارت تخصصی، می تواند مناسب ترین درمان را با توجه به شرایط بیمار انتخاب کرده و عمل جراحی را با کمترین عوارض و بالاترین دقت انجام دهد. اگر به دنبال یافتن بهترین دکتر برای درمان خار پاشنه پا هستید، دکتر مصطفی شاهرضایی می تواند گزینه ای ایده آل برای شما باشد. دکتر مصطفی شاهرضایی، جراح زانو و استاد تمام دانشگاه، با بهره گیری از جدیدترین متدهای روز دنیا و تجربه چشمگیر خود، می تواند گزینه ای ایده آل برای انجام درمان خار پاشنه پا باشد. ایشان با انجام معاینات دقیق و بررسی کامل وضعیت بیمار، بهترین روش درمانی را برای هر فرد طبق آخرین یافته های علمی انتخاب می کنند و با مهارت و ظرافت خود عمل را به نحو احسن انجام می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت مشاوره می توانید از راه های ارتباطی درج شده کمک بگیرید.